Skuteczne udzielanie pomocy przez policjanta w nagłych sytuacjach wymaga nie tylko odpowiedniego przeszkolenia z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP), lecz także odpowiednich predyspozycji psychicznych. Opanowanie, szybka analiza sytuacji oraz zdecydowane działanie z zachowaniem zasad bezpieczeństwa często decydują o życiu poszkodowanego.
Po przybyciu na miejsce zdarzenia funkcjonariusz Policji musi szybko i trafnie ocenić sytuację. W pierwszej kolejności – niezależnie od charakteru interwencji – zabezpiecza miejsce zdarzenia (kolizja drogowa, wypadek komunikacyjny czy też interwencja własna). Następnie dokonuje oceny liczby osób poszkodowanych oraz identyfikuje potencjalne zagrożenia, takie jak źródła ognia, energię elektryczną, materiały niebezpieczne czy obecność uzbrojonego napastnika. W przypadku stwierdzenia stanu nagłego zagrożenia życia – takiego jak utrata przytomności, nagłe zatrzymanie krążenia, masywny krwotok, poważny uraz lub zadławienie – niezwłocznie jest wdrażany algorytm postępowania ratowniczego.
Ocena sytuacji
Przede wszystkim funkcjonariusz ocenia stan świadomości i oddech poszkodowanego. W przypadku braku prawidłowego oddechu podejmuje resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO). Jeśli w pobliżu znajduje się AED, należy go natychmiast użyć! Dzięki szkoleniom z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP), większość funkcjonariuszy posiada niezbędne kompetencje do podjęcia skutecznych działań ratowniczych przed przybyciem zespołu ratownictwa medycznego. Do niezbędnych umiejętności należą m.in. prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej z wykorzystaniem automatycznego defibrylatora zewnętrznego (AED), tamowanie masywnych krwotoków oraz ułożenie w pozycji bezpiecznej osoby nieprzytomnej oddychającej. Policjant powinien również zadbać o wsparcie psychologiczne osoby poszkodowanej, a także właściwie zareagować w przypadku napadu drgawek – podobnie jak w przypadku ataku padaczki lub udaru mózgu – zapewniając poszkodowanemu odpowiednie warunki do czasu przybycia służb medycznych.
Bezpieczeństwo własne
Ocena bezpieczeństwa miejsca zdarzenia stanowi pierwszy i kluczowy element każdej interwencji ratowniczej podejmowanej przez funkcjonariusza Policji. Przed przystąpieniem do jakichkolwiek czynności ratunkowych należy niezwłocznie się upewnić, że teren działań nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia osób interweniujących oraz postronnych. Funkcjonariusz dokonuje szybkiej analizy otoczenia, zwracając uwagę na potencjalne źródła niebezpieczeństwa, takie jak ogień, uszkodzone konstrukcje, zagrożenie porażeniem energią elektryczną, obecność substancji chemicznych czy możliwość wtórnych eksplozji. Równie istotne jest rozpoznanie zagrożeń, które mogą pojawić się ze strony samego poszkodowanego – może być agresywny, pobudzony lub posiadać niebezpieczne narzędzie czy broń. Dopiero po wyeliminowaniu lub ograniczeniu takiego ryzyka funkcjonariusz może bezpiecznie przystąpić do udzielania pierwszej pomocy zgodnie z obowiązującymi procedurami. Zapewnienie sobie bezpieczeństwa to fundament skutecznej interwencji ratowniczej i warunek konieczny do podjęcia dalszych działań. Pamiętaj! Martwy albo ranny ratownik nikomu nie pomoże!
W wielu jednostkach patrolowo-interwencyjnych funkcjonariusze Policji mają do dyspozycji podstawowe zestawy ratownicze umożliwiające rozpoczęcie czynności ratujących życie jeszcze przed przybyciem zespołu ratownictwa medycznego. W wyposażeniu radiowozów najczęściej znajdują się rękawiczki jednorazowe, maseczka typu Pocket Mask lub maseczka foliowa do sztucznego oddychania, opatrunki indywidualne, opaska uciskowa (staza taktyczna), nożyczki ratownicze oraz folia NRC, zwana potocznie kocem termicznym.
Praktyczne umiejętności nabyte w trakcie szkolenia z kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP) z czasem ulegają zapomnieniu, jeśli nie są systematycznie powtarzane. Dlatego tak ważne jest regularne uczestnictwo funkcjonariuszy w ćwiczeniach z zakresu ratownictwa medycznego – zarówno indywidualnych, jak i zespołowych. Istotnym elementem doskonalenia są również symulacje zdarzeń z udziałem wielu poszkodowanych oraz wspólne treningi z jednostkami Państwowej Straży Pożarnej i zespołami ratownictwa medycznego. Im większa liczba policjantów świadomych swoich kompetencji ratowniczych i pewnych w działaniu, tym większe szanse na skuteczne udzielenie pomocy jeszcze przed przyjazdem specjalistycznych służb.
Policjant jako pierwszy ratownik na miejscu zdarzenia odgrywa niezwykle istotną rolę w systemie reagowania na nagłe stany zagrożenia zdrowia i życia. Odpowiednie przygotowanie, znajomość procedur podstawowych czynności resuscytacyjnych, umiejętność obsługi sprzętu ratowniczego oraz zdecydowane i świadome działanie w sytuacjach stresowych mają realny wpływ na przeżywalność osób poszkodowanych. To właśnie dzięki szybkiej i profesjonalnej reakcji policjant może stać się kluczowym ogniwem w łańcuchu przeżycia.
podkom. Przemysław Chełmiński
Wydział Kadr i Szkolenia KWP w Szczecinie
zdj. autor
