To zadanie, za które są odpowiedzialni profilaktycy CBZC.

Profilaktycy CBZC działają zapobiegawczo, realizując prewencyjne działania po to, żeby uświadamiać społeczeństwu skalę zagrożeń, jakie czyhają w sieci, i wskazać sposoby ich unikania. Są to przede wszystkim policjanci, którzy dbają o bezpieczeństwo przez edukację. Można ich nazwać nauczycielami, bo na co dzień m.in. prowadzą spotkania profilaktyczne w różnych miejscach – począwszy od przedszkoli, przez szkoły podstawowe i uczelnie, skończywszy na klubach dla seniorów. Spotkania prowadzą w różnych formach. Mogą to być konferencje, stoiska promocyjne, wykłady, konkursy wiedzy, pogadanki, prelekcje, prezentacje, warsztaty, debaty społeczne, jak również spotkania online. Docierają w ten sposób do każdej grupy wiekowej. Jest to niezwykle ważne, bo wszyscy wiemy, że żyjemy w czasach, w których ciężko uniknąć styczności z cyfrowym światem. Dlatego bardzo istotne jest to, żeby poruszać się w tej przestrzeni świadomie. Ważne jest, żeby wiedzieć, jakie zagrożenia tam na nas czyhają, żeby móc ich unikać.

Edukacja i działania profilaktyczne realizowane przez cyberpolicjantów w szkołach to jeden z najważniejszych elementów pozwalających ograniczać negatywne zjawiska występujące wśród dzieci i młodzieży. Uczniowie niestety spotykają się z cyberprzemocą, hejtem czy wykorzystaniem czyjegoś wizerunku bez jego zgody. Młodzi są świadkami takich zjawisk, ale też sporo z nich nieświadomie staje się ich ofiarami. Policjanci, którzy docierają do młodzieży, bezpośrednio wpływają na zwiększenie ich wiedzy i świadomości w tym zakresie, a co za tym idzie – realnie wpływają na ich bezpieczeństwo, a także uświadamiają o odpowiedzialności karnej za niezgodne z prawem działania w cyberświecie.

Cyberprofilaktycy to ludzie kreatywni i ambitni. Nieustannie wymyślają nowe działania i kampanie prewencyjne, aby zmaksymalizować siłę dotarcia ze swoim przekazem dokładnie tam, gdzie trzeba zwiększyć społeczną świadomość i odporność. Nie boją się wyzwań – propagują działania na rzecz bezpiecznych zachowań w internecie. Podejmują w tym zakresie współpracę z innymi jednostkami oraz krajowymi i zagranicznymi podmiotami, realizując różnego rodzaju spotkania, akcje czy konferencje. Starają się spełnić oczekiwania odbiorców i docierają do ogromnej liczby osób. Z roku na rok ta liczba systematycznie wzrasta.

Realny wpływ na poprawę bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni

Liczby nie kłamią. W 2024 r. cyberprofilaktycy przeprowadzili około 300 różnego rodzaju spotkań, w których wzięło udział niemal 26 tys. osób, a w ramach współpracy biuro podpisało wówczas 18 porozumień z kuratorium oświaty, szkołami oraz uczelniami wyższymi, m.in. w zakresie objęcia patronatem klas w szkołach, wymiany doświadczeń oraz wspólnych działań w zakresie rozwoju informatycznego. Dla porównania – w bieżącym roku (od stycznia do końca listopada) cyberpolicjanci zrealizowali już ponad 1400 spotkań, w których uczestniczyło prawie 102 tys. osób, a biuro podpisało w tym roku 14 porozumień o wspólnych działaniach na rzecz poprawy bezpieczeństwa.

Cyberprofilaktycy kierują swoje działania do wszystkich grup społecznych i w każdym wieku – są to zarówno instytucje i podmioty publiczne, takie jak szkoły, uczelnie, prokuratura, szpitale, banki, urzędy, ale ich odbiorcami są także dzieci, młodzież, studenci, osoby dorosłe i seniorzy. Docierają dosłownie do wszystkich użytkowników internetu oraz znajdujących się w nim platform i mediów społecznościowych. Warto zaznaczyć, że ogromne znaczenie ma współpraca z jednostkami, które mają taki sam cel, czyli zapewnienie bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni.

Bardzo istotnym partnerem CBZC jest NASK – Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy nadzorowany przez Ministerstwo Cyfryzacji. Współpraca obejmuje m.in. tworzenie kampanii medialnych, infografiki, organizację konferencji i udział w nich, tworzenie materiałów edukacyjnych, przeprowadzanie webinarów, a także udział w przeróżnych projektach. Współpracując z Interpolem, biuro zrealizowało kampanię #ThinkTwice, mającą na celu podniesienie świadomości na temat rosnącego zagrożenia cyberprzestępczością i przestępstwami finansowymi wobec osób i organizacji podatnych na zagrożenia. W ramach międzynarodowego projektu „InterCOP” biuro przeprowadziło kampanię prewencyjno-edukacyjną dotyczącą ataków DDoS z wykorzystaniem narzędzia Google Ads. Jej celem było podniesienie świadomości użytkowników o nielegalności tego typu ataków. To tylko przykłady owocnej współpracy, która nadal się rozwija i przybiera nowe formy.

Profilaktycy budują mosty

Cyberpolicjanci nie budują muru z suchej teorii i przepisów ani nie zakazują korzystania z sieci. Tworzą dialog i poniekąd utożsamiają się z ludźmi, do których chcą dotrzeć i na których bezpieczeństwie im zależy. To policjanci, którzy tworzą mosty z posiadanej wiedzy, zdobytych umiejętności i doświadczenia. Dzielą się praktycznymi radami i uświadamiają o stale ewoluujących zagrożeniach w cyfrowym świecie. Profilaktycy nie tylko edukują i uświadamiają, lecz także „prowadzą za rękę” po cyfrowym świecie – podając konkretne przykłady, uczą i wskazują, na co uważać, aby nie stać się ofiarą.

Cyberprofilaktycy uświadamiają, że cyfrowy świat i zagrożenia z nim związane, nie dotyczą już tylko osób, które zawodowo obracają się w tej przestrzeni. Dotyczą one wszystkich – każdego użytkownika telefonu komórkowego, tabletu czy laptopa. Cyfrowy świat to miejsce, które daje dużo możliwości, ale i niesie za sobą poważne zagrożenia. Wiele spraw załatwiamy online – od zakupów, nauki, spraw urzędowych, do codziennej pracy. Zagrożenia płynące z cyfrowego, stale rozwijającego się świata są na wyciągnięcie ręki, dlatego łatwo stać się pokrzywdzonym.

Profilaktycy pokazują, na co uważać, ale też tłumaczą, jak realnie ochronić się przed cyberzagrożeniami. Przekształcają swoje doświadczenie w praktyczną wiedzę i realne kompetencje. Uczą, jak przetrwać w cyfrowej rzeczywistości i przystosować się do aktualnych zagrożeń i zmieniających się trendów. Dzięki profilaktykom cyfrowy świat staje się bezpieczniejszy. Profilaktycy CBZC przede wszystkim edukują, uświadamiają, ale i wpływają na zapełnianie się stanu etatowego biura, opowiadając o służbie w CBZC od kuchni, co zachęca młodych ludzi do wstąpienia w jego szeregi. Naprawdę warto zostać cyberpolicjantem!

Poruszaj się świadomie w cyberprzestrzeni, bo tylko wtedy będziesz w niej bezpieczny.

st. asp. Monika Przestrzelska

Wydział Międzynarodowej Współpracy Policji Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości

zdj. CBZC