Żeby odpowiedzieć na te pytania kryminolodzy sięgają po różne dyscypliny nauki. Od psychologii przez entomologię, medycynę, nawet po dziedziny sztuki. Jedne pytania rodzą kolejne, a odkrywanie tajemnic jest dla każdego człowieka wręcz naturalną potrzebą. Gdy dochodzi jeszcze dreszcz emocji – to powieść gotowa.

Z okazji 100-lecia powołania Policji Państwowej Komenda Główna Policji wspólnie z Biurem Programu „Niepodległa” ogłosiły konkurs literacki „Stulecie Polskiego Kryminału” na opowiadanie kryminalne lub sensacyjne. Wraz z konkursem przygotowane zostały warsztaty z pisarzami powieści kryminalnych, technikami i ekspertami kryminalistyki. Od kwietnia do czerwca dla osób, które poszukiwały inspiracji lub chciały doszkolić swój warsztat, zorganizowano spotkania z autorem „Skazy” Robertem Małeckim – laureatem nagrody Kryminalnej Piły dla Najlepszej Powieści Kryminalnej z 2018 roku, znanym profilerem śledczym Janem Gołębiowskim oraz technikami kryminalistyki kom. Pawłem Leśniewskim i mł. asp. Jackiem Cyranem ze Szkoły Policji w Pile. Warsztaty odbywały się w „Niepodległej. Miejscu Spotkań” w Łazienkach Królewskich. Zainteresowanie było ogromne, jednak sala, wypełniona na każdych warsztatach po brzegi, mogła pomieścić tylko niespełna 100 osób. Wszystkie spotkania nie kończyły się o wyznaczonym czasie, eksperci długo odpowiadali na ciekawe pytania uczestników.

Założeniem konkursu jest przysłanie opowiadania w jednej z trzech kategorii: kryminał sto lat temu, kryminał dzisiaj i kryminał za sto lat. Pomocne podczas warsztatów były więc odniesienia ekspertów do historii kryminalistyki z analizą poszczególnych przypadków sądowych. Jan Gołębiowski przypomniał pierwsze zapisy profilera lekarza dr Thomasa Bonda z 1888 roku z przeprowadzonych oględzin miejsca i zwłok Mary Kelly: „Morderca ma powierzchowność spokojnego i nieszkodliwego człowieka, nosi schludne ubranie, jest w średnim wieku, samotnik, może utrzymywać się z renty”. Nie ma zbrodni doskonałej – przekonywali zaproszeni eksperci. Główny paradygmat profilowania śledczego wskazuje, że każdy człowiek w swym działaniu przejawia indywidualne cechy – podkreślał Jan Gołębiowski. Spotkanie z technikami kryminalistyki pokazało, że śladów pozostawionych przez przestępcę jest znacznie więcej. To nie był zwykły pokaz i wykład. Uczestnicy warsztatów, podzieleni na dwie grupy, ubrani w kombinezony z naciągniętymi na dłonie nitrylowymi rękawiczkami mogli się sprawdzić w zabezpieczaniu i ujawnianiu śladów na zainscenizowanym miejscu zdarzenia. Olbrzymim zainteresowaniem wśród zgromadzonych adeptów literatury kryminalnej cieszył się temat entomologii sądowej, o którym z ogromną pasją opowiadał kom. Paweł Leśniewski. Pytaniom o muchówki, larwy, czas wylęgu i rejony pojawiania się poszczególnych owadów nie było końca.

Dużym zainteresowaniem cieszyły się również spotkania literackie z Robertem Małeckim, który wzbogacał warsztaty o ćwiczenia literackie ułatwiające konstruowanie fabuły. Ważnym punktem była również analiza motywacji bohaterów opowieści kryminalnych. Po takim przygotowaniu pozostaje nam już tylko czekać na oryginalne opowiadania kryminalne i sensacyjne.

Prace należy przesyłać do 24 lipca 2019 roku na adres konkurs@niepodlegla.gov.pl. Partnerami konkursu są Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji, wydawnictwo Czwarta Strona, Szkoła Policji w Pile kształcąca policjantów służby kryminalnej, Maszyna do Pisania – najlepsza szkoła pisania, Poznański Festiwal Kryminału GRANDA oraz portal Kryminalna Piła.

IZABELA PAJDAŁA-KUSIŃSKA

zdj. autor, Anna Bińkowska