WDZIERANIE SIĘ NA TEREN I NIEOPUSZCZENIE TERENU – art. 60 ust. 1

Przestępstwo określone w art. 60 ust. 1 ustawy popełnić może ten, kto w czasie trwania masowej imprezy sportowej, w tym meczu piłki nożnej, wdziera się na teren, na którym rozgrywane są zawody sportowe, albo wbrew żądaniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza. Mimo że strona podmiotowa tego występku może przybrać dwie postacie, tj. wdzierania się na teren i nieopuszczenia terenu, na którym rozgrywane są zawody sportowe, to dla jego bytu wystarczy, że sprawca postąpi w jeden z opisanych sposobów zachowania. Znamię czasownikowe „wdziera się” należy odczytywać jako dostanie się osoby do środka czegoś, opanowanie czegoś wbrew czyjeś woli, przedostanie się, zdobycie, opanowanie¹. Przy okazji wyjaśniania pojęć użytych w tym zapisie przestępstwa warto również przytoczyć definicję meczu piłki nożnej, którym zgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy jest masowa impreza sportowa mająca na celu współzawodnictwo w dyscyplinie piłki nożnej, organizowana na stadionie lub innym obiekcie sportowym, na którym liczba udostępnionych przez organizatora miejsc dla osób, ustalona zgodnie z przepisami prawa budowlanego oraz przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej, wynosi nie mniej niż 1000. Omawiane przestępstwo może zaistnieć jedynie w czasie trwania imprezy sportowej, a więc od momentu udostępnienia obiektu lub terenu jej uczestnikom do chwili opuszczenia przez nich tego obiektu lub terenu. W przypadku gdy sprawca nie wdzierał się na teren rozgrywanych zawodów, ale znalazł się tam jeszcze przed ich rozpoczęciem, jeżeli nie opuści tego miejsca na żądanie osoby uprawnionej, także dopuści się tego przestępstwa.

Rozszerzeniem tego przepisu jest kolejny skodyfikowany w ust. 1a, który wskazuje, że przestępstwo popełnia również ten, kto w czasie trwania imprezy masowej wdziera się na teren obiektu lub na teren, gdzie prowadzona jest impreza masowa, albo wbrew żądaniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza. Bez wątpienia wprowadzenie tego występku do katalogu czynów zabronionych opisanych w ustawie podyktowane było tym, że ustawodawca dostrzegał potrzebę wyróżnienia innych imprez, których uczestnicy mogą zakłócić przebieg, a tym samym stworzyć realne zagrożenie dla bezpieczeństwa imprezy.

RZUCANIU PRZEDMIOTU MOGĄCEGO STANOWIĆ ZAGROŻENIE – art. 60 ust. 2

Zachowanie sprawcy przestępstwa określonego w ust. 2 art. 60 może polegać na rzucaniu przedmiotu mogącego stanowić zagrożenie dla życia, zdrowia lub bezpieczeństwa osób przebywających na określonym obiekcie, ale również na zakłóceniu przebiegu imprezy masowej w inny, równie niebezpieczny sposób. Samo znamię czasownikowe „rzuca” nie budzi wątpliwości. Czynność ta polega na wyrzuceniu w powietrze jakiegokolwiek przedmiotu, który ze względu na swoje właściwości oraz zawartą w nim energię kinetyczną może stanowić zagrożenie. Jak stwierdzają Kotowski i Kurzępa, ustawodawca zapewne celowo nie nadał temu przedmiotowi żadnych cech, wychodząc z założenia, że sam w sobie przedmiot niekoniecznie musi być niebezpieczny, ale rzucony w warunkach nagromadzenia większej liczby osób na imprezie masowej może niebezpieczeństwo takie stanowić². Takimi przedmiotami będą np.: kamień, pusta butelka szklana, napełniony plastikowy pojemnik z napojem. Rzucenie niebezpiecznego przedmiotu w czasie trwania imprezy w miejsce, gdzie nie ma uczestników, dla których przedmiot taki stwarzałby zagrożenie dla ich życia, zdrowia, bezpieczeństwa, nie stanowi przestępstwa. Zachowanie sprawcy, które będzie spełniało znamiona tego przestępstwa może również polegać na blokowaniu dróg ewakuacyjnych czy trwałym wyłączeniu oświetlenia obiektu. Wówczas takie zachowanie należałoby określić jako „inny równie niebezpieczny sposób zakłócania przebiegu imprezy”. W tym przypadku warto jednak pamiętać, że zachowanie sprawcy musi nie tylko zakłócać przebieg imprezy, ale również zakłócenie to musi być niebezpieczne.

NARUSZENIE NIETYKALNOŚCI CIELESNEJ PORZĄDKOWEGO – art. 60 ust. 3

Kolejne zachowanie sprawcy opisane w tym artykule będzie polegało na naruszeniu nietykalności cielesnej porządkowego, ale wyłącznie w czasie i w miejscu trwania imprezy masowej. Znamię czasownikowe „narusza” oznacza w tym przypadku nie tylko godzenie w jego nietykalność cielesną, ale także w powagę reprezentowanej przez niego służby oraz niezakłóconą realizację zadań związanych z pełnioną funkcją³. Dla przykładu takim zachowaniem będzie kopanie, ciąganie za włosy, oplucie, szarpanie, popychanie. W niektórych przypadkach siłowe działanie ukierunkowane na osobę może przybrać postać uszczerbku na zdrowiu. Wówczas czyn podlega kumulatywnej kwalifikacji w związku z odpowiednim przepisem art. 156 lub 157 k.k., zależnie od rozmiaru skutku i formy winy co do jego spowodowania⁴. Nie ma tutaj znaczenia, czy naruszenie nietykalności porządkowego miało miejsce w związku z wykonywaniem przez niego obowiązków służbowych, czy też nastąpiło bez związku z tymi obowiązkami. Ważne jest, aby miało to miejsce w czasie i w miejscu trwania imprezy masowej. Chybione działanie podjęte w zamiarze naruszenia nietykalności porządkowego, które bezpośrednio prowadziło do tego celu, trzeba traktować jako karalne usiłowanie.

UNIEMOŻLIWIENIE LUB UTRUDNIENIE ROZPOZNANIA SPRAWCY – art. 60 ust. 4

Artykuł ten kodyfikuje przestępstwo kwalifikowane ze względu na użycie elementu odzieży lub przedmiotu do zakrycia twarzy celem uniemożliwienia lub utrudnienia rozpoznania osoby sprawcy. Jego znamiona wypełni zachowanie sprawcy opisane w art. 60 ust. 1–3 ustawy. Niniejszy przepis ma bezpośredni związek z art. 11 ust. 1 ustawy, który zezwala organizatorowi imprezy masowej na utrwalanie jej przebiegu, a w szczególności zachowania osób w niej uczestniczących za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk. Elementem odzieży służącym do zakrycia twarzy może być szalik, czapka, apaszka, kaptur, ale również maska. Przestępstwo to będzie zawsze pozostawało w zbiegu z chociażby jednym z czynów określonych w art. 60 ust. 1–3 ustawy. 

Przy omawianiu przestępstw określonych w art. 60 ustawy warto zwrócić uwagę na fakt, że zgodnie z art. 66 ustawy, wobec tych sprawców orzeczenie zakazu wstępu na imprezę masową może mieć charakter tylko obligatoryjny, co potwierdza chociażby wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2012 r.⁵

nadkom. dr ARKADIUSZ GLISZCZYŃSKI
p.o. kierownika Zakładu Interwencji Policyjnych
Szkoły Policji w Słupsku

¹ Zob. H. Zgółkowa (red.), Praktyczny słownik języka polskiego, Poznań 2004, s. 103.
² W. Kotowski, B. Kurzępa, Bezpieczeństwo imprez masowych, Warszawa 2010, s. 185.
³ Zob. A. Marek, Kodeks karny, Komentarz, Warszawa 2007, s. 422.
⁴ Por. wyrok SN z 27 stycznia 1985 r., sygn. Rw 223/85, OSNKW 185 nr 11–12, poz. 100.
⁵ Zob. Wyrok SN z 25 stycznia 2012 r. sygn. IIKK 264/11.|

Zobacz także:
Postępowanie dyscyplinarne po zmianach (nr 117/12.2014)
Zmiany w postępowaniu przygotowawczym (cz. 4) (nr 116/11.2014)
Czas służby policjantów – zmiany (nr 116/11.2014)
Ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych cz. 1 (nr 115/10.2014)
Zmiany w postępowaniu przygotowawczym (cz. 3) (nr 115/10.2014)
Zmiany w postępowaniu przygotowawczym (cz. 2) (nr 114/09.2014)
Zmiany w postępowaniu przygotowawczym (cz. 1) (nr 113/08.2014)
Odebranie dziecka (nr 113/08.2014)
Nadzór prewencyjny cz. 2 (nr 114/09.2014)
Nadzór prewencyjny cz. 1 (nr 112/07.2014)