– Wprowadzenie 9-miesięcznego terminu wypłat mundurówki jest rozwiązaniem przejściowym i ma obowiązywać do 31 grudnia 2012 r., czyli do chwili zakończenia okresu wymiany umundurowania – informuje podinsp. Tomasz Safjański, zastępca dyrektora Biura Logistyki Policji KGP. – Jest to nam potrzebne do zachowania płynności procesu przemundurowania. Podstawowa zasada wypłaty tzw. mundurówki stanowi o tym, że równoważnik pieniężny należy się tylko w wypadku, gdy uprawniony policjant munduru nie otrzymał w naturze. W ub. r. powstała sytuacja, że około 26 tys. policjantów najpierw otrzymało mundurówkę, a następnie nowe mundury. Ten 9-miesięczny okres pozwoli wykluczyć podobne sytuacje w przyszłości, aż do całkowitej wymiany mundurów.
ALBO MUNDUR, ALBO MUNDURÓWKA
Również w Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej istnieje ta sama zasada – albo mundur, albo mundurówka. W wypadku otrzymania tego pierwszego, mundurówka pomniejszana jest o pełną wartość pobranego elementu. W Policji potrąca się tylko roczną wartość otrzymanego przedmiotu.
Projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie umundurowania policjantów wkrótce zostanie skierowany do uzgodnień legislacyjnych. Planuje się wprowadzenie rozwiązań, które w praktyce wpłyną na optymalne wykorzystanie umundurowania nowego wzoru, między innymi poprzez dostosowanie okresów używalności do rzeczywistych warunków eksploatacji umundurowania.
Proponuje się wydłużenie okresu używalności mundurów, dla policjantów służby kryminalnej (wspomagającej) z 4 do 7 lat i skrócenie dla prewencji z 4 do 3 lat. Konsekwencją tych zmian będzie zróżnicowanie równoważnika pieniężnego dla policjantów różnych służb. Szacuje się, że przy 7-letnim okresie – wysokość równoważnika będzie wynosiła około 1700 zł rocznie, przy 3-letnim około 2400 zł. Projekt zostanie przedstawiony do konsultacji wśród policjantów i związków zawodowych. Należy zakładać, że w przyszłym roku zostaną wypłacone już nowe stawki.
BEZ PODRÓBEK
Nowe mundury będzie można nabyć odpłatnie w magazynach jednostek Policji. Elementy ubioru służbowego (poza butami, półbutami i pasami do spodni) zostały zgłoszone do Urzędu Patentowego w celu zastrzeżenia wzorów. Procedura trwa od września ub.r. i jest już w fazie finalizacji. Każdy element nowego munduru jest opisany szczegółowo, tak by niemożliwa była jakakolwiek podróbka. Istnieje nawet wzorzec koloru, przechowywany w BLP KGP.
GDY NIE PASUJE
Wszyscy funkcjonariusze zamawiający nowe elementy umundurowania podają swoje dokładne rozmiary, następnie wydziały zaopatrzenia w KWP grupują je i wysyłają zamówienie do producenta.
– Bardzo ważne jest więc, aby wymiary te podawać zgodnie ze stanem faktycznym, a nie życzeniowo – mówi dyrektor Safjański. – Zdarza się niestety, że podawane przez policjantów (i policjantki!) wymiary nie przystają do zamawiających i potem są nieporozumienia.
Co zrobić, gdy mundur nie pasuje? I co z równoważnikiem?
W przypadku gdy policjant pobrał element umundurowania o niewłaściwych rozmiarach, możliwa jest jego wymiana tylko wówczas, gdy przedmiot ten nie był używany i posiada metkę producenta. Wtedy w magazynie zostanie wymieniony w systemie „sztuka za sztukę.” Nie jest możliwy zwrot już pobranych nowych przedmiotów i otrzymanie w zamian równoważnika pieniężnego. W sytuacji, gdy element umundurowania zostanie zniszczony w czasie pełnienia służby, wymiana następuje na podstawie raportu zatwierdzonego przez przełożonego policjanta.
POLICJANCI NIE KUPUJĄ MUNDURÓW?
Z danych BLP KGP wynika, że na zakup mundurów przeznaczane jest zaledwie 0,05 proc. kwoty, która jest wypłacana jako równoważnik za niewydane umundurowanie. Z wypłacanych corocznie środków w wysokości około 200 mln zł, przeznaczonych na realizację przedmiotowej należności, policjanci przeznaczają jedynie około 100 tys. zł. Obliczeń tych dokonano na podstawie analizy odpłatnego wydawania policjantom umundurowania w magazynach jednostek. Niektóre elementy munduru policjanci mogli nabywać także w innych sklepach czy nawet na bazarach. Robili tak z wielu powodów.
Policjant z Mińska Mazowieckiego:
– U nas nie ma policyjnego sklepu, więc, żeby kupić brakujące elementy umundurowania, musiałbym jechać do Warszawy. Czyli stracić na to cały dzień. Ponadto czarne spodnie z gabardyny, buty, koszulę, krawat mogę kupić na miejscu taniej i lepszej jakości, więc jaki sens miałoby wydawanie mundurówki w przeznaczonym do tego magazynie w stolicy?
Policjant z Warszawy:
– Mimo że magazyn mam blisko, nie korzystam z niego. Raz kupiłem tam spodnie i już po kilku miesiącach mi się odbarwiły. Buty z kolei wolę kupić w prywatnym sklepie ze względu na ich jakość. Nawet jeśli więcej wydam jednorazowo, to dłużej w nich pochodzę, więc i tak się opłaci (o komforcie nie wspominając!). W przeznaczonych do tego magazynach kupowałem tylko takie elementy, jak „olimpijka”, czapka, marynarka, których nie można było dostać nigdzie indziej. Teraz jednak mam już mundur nowego wzoru i jeszcze go nie uzupełniałem żadnymi prywatnymi zakupami.
TADEUSZ NOSZCZYŃSKI
zdj. Andrzej Mitura
Mundurówka w innych służbach
Straż Graniczna
Funkcjonariuszom Straży Granicznej w służbie stałej i przygotowawczej mundurówkę wypłaca się raz w roku. Wysokość wypłacanego funkcjonariuszom równoważnika uzależniona jest od: rodzaju umundurowania (wojsk lądowych, marynarki wojennej, wojsk lotniczych), płci, rodzaju służby (stała lub przygotowawcza) i stopnia funkcjonariusza (korpusy oficerów, chorążych, podoficerów, szeregowych).
Wysokość równoważnika pieniężnego w zamian za niewydane przedmioty umundurowania wynosi obecnie:
1) dla funkcjonariuszy użytkujących umundurowanie wojsk lądowych: kwota najwyższa – 2049,10 zł (funkcjonariusz kobieta w służbie stałej w korpusie oficerów); kwota najniższa – 1773,74 zł (funkcjonariusz mężczyzna w służbie przygotowawczej w korpusie szeregowych);
2) dla funkcjonariuszy użytkujących umundurowanie wojsk marynarki wojennej: kwota najwyższa – 2205,53 zł (funkcjonariusz kobieta w służbie stałej w korpusie oficerów); kwota najniższa – 1834,40 zł (funkcjonariusz mężczyzna w służbie przygotowawczej w korpusie szeregowych);
3) dla funkcjonariuszy użytkujących umundurowanie wojsk lotniczych: kwota najwyższa – 2050,76 zł (funkcjonariusz kobieta w służbie stałej w korpusie oficerów); kwota najniższa – 1770,86 zł (funkcjonariusz mężczyzna w służbie przygotowawczej w korpusie szeregowych).
Funkcjonariusze SG mogą pobierać mundury z magazynów mundurowych jednostki organizacyjnej, w której pełnią służbę, lub kupić je w dowolnym miejscu, we własnym zakresie. Umundurowanie musi być jednak zgodne z określonym i obowiązującym w SG wzorem. Przysługuje umundurowanie wyjściowe i polowe. Dodatkowo wydawane są, w zależności od warunków, w jakich wykonywane są czynności służbowe, przedmioty umundurowania specjalistycznego i wyposażenia specjalnego, których normy należności szczegółowo określa w zarządzeniu komendant główny SG.
Wojsko Polskie
Mundurówka w wojsku wypłacana jest raz w roku. Szczegółowo problematykę częstotliwości oraz wysokości wypłaty równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie niewydane w naturze reguluje rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z 19 marca 2010 r. w sprawie równoważników pieniężnych przysługujących w zamian za umundurowanie i wyekwipowanie (Dz.U. nr 50, poz. 303), z którego wynika, że oficerowie WP otrzymują od 2049 zł do 2536 zł w zależności od rodzaju służby (wojska lądowe, służby powietrzne, marynarka wojenna), podoficerowie – od 2026 zł do 2414 i pozostali (poza szeregowymi) – od 2066 zł do 2163 zł.
Umundurowanie i wyekwipowanie żołnierz otrzymuje z magazynu jednostki budżetowej lub z punktu zaopatrywania. Ewentualny zakup elementów umundurowania w salonach wojskowych bądź sklepach prowadzących sprzedaż takiego asortymentu nie jest zabroniony, szczególnie w odniesieniu do ubiorów wyjściowych, i pozostaje w gestii żołnierza.
Umundurowanie żołnierzy składa się z ubiorów: galowego, wyjściowego, służbowego, ćwiczebnego, polowego, specjalnego, roboczego i wieczorowego.
TN
Mundurówka w innych krajach
Francja
We Francji do 2005 r. wszyscy policjanci otrzymywali po 100 euro rocznie na kupno nowych elementów umundurowania i po 76 euro na ich pranie. Po przeprowadzonych badaniach stwierdzono, że policjanci nie wydają tych pieniędzy na mundury, więc zmieniono system. Od 2006 r. nie dostają już pieniędzy, lecz punkty. 1200 – funkcjonariusze ruchu drogowego, którzy pełnią służbę na motocyklach i mają w wyposażeniu drogie kurtki skórzane, 800 – funkcjonariusze prewencji pełniący służbę patrolową i 400 – pozostali. Za punkty policjanci mogą otrzymać odpowiednie elementy umundurowania (każdy jest punktowo wyceniony). Jeśli ich nie wykorzystają w ciągu roku, na następny przechodzi tylko połowa. A więc jeśli ktoś miał 400 punktów i ich nie wykorzystał, w następnym roku będzie miał ich 600.
Policjanci francuscy otrzymują umundurowanie gratis tylko na początku służby. Asortyment umundurowania różni się ze względu na rodzaj służby (policja kryminalna, prewencyjna, jednostki wyspecjalizowane – np. motocykliści czy oddziały prewencji). Jest też niewielka różnica między umundurowaniem oficera i podoficera. Umundurowanie nabywa się w specjalnie wyznaczonych magazynach dla poszczególnych regionów Francji.
Wielka Brytania
Na Wyspach Brytyjskich, podobnie jak we Francji, zrezygnowano z wypłacania pieniędzy za tzw. mundurówkę. Wszyscy policjanci rozpoczynający służbę dostają za darmo pełny komplet należnego im umundurowania w zależności od rodzaju służby, łącznie z wyposażeniem specjalistycznym. W czasie służby mają prawo wymieniać bez żadnych ograniczeń dowolną liczbę elementów umundurowania w ciągu roku. Procedura jest bardzo prosta. Policjant, który chce wymienić jakąkolwiek część przysługującego mu umundurowania, wysyła e‑maila do specjalnego departamentu i podaje, co chce wymienić i z jakiego powodu. Wymiana następuje nie tylko w wypadku zniszczenia części munduru, ale także w sytuacji, gdy dana część przestała pasować na policjanta, bo ten ostatnio przytył albo schudł.
Nie ma więc sklepów, gdzie policjanci mogliby sami zaopatrywać się nawet za własne pieniądze w mundury. Chodzi o względy bezpieczeństwa – w ten sposób nikt nieuprawniony nie ma możliwości kupienia sobie policyjnego uniformu.
Niemcy
W większości niemieckich landów dodatek na zakup uzupełnienia umundurowania istnieje tylko w formie wirtualnej. Oznacza to, że kwota około 200 euro corocznie jest przelewana na konto kartoteki mundurowej danego funkcjonariusza. Pieniędzy tych nie może on jednak wypłacić czy wykorzystać na inne zakupy. Podstawowy komplet kosztuje około 1000 do 1200 euro. W przypadku, gdy 200 euro jest niewystarczające, funkcjonariusz musi dołożyć z własnych pieniędzy. A gdy nie wykorzysta w danym roku przelanych na jego konto pieniędzy, kumulują się one na jego indywidualnym koncie i może sobie uskładać większą sumę. Po 3 latach jednak niewykorzystane pieniądze przepadają.
Rozwiązanie to dotyczy wyłącznie funkcjonariuszy prewencji. Inne służby nie otrzymują mundurów, a jedynie dodatek na pranie w kwocie około 7–10 euro miesięcznie. Z tzw. sortów dostają tylko obuwie sportowe i dresy. Obecnie wprowadza się internetową dystrybucję mundurów. W każdym landzie będzie jeden magazyn mundurowy, czyli tzw. sklep on‑line, do którego można się dostać tylko z sieci intranet albo internet za indywidualnym hasłem. Dostawa z magazynu trwa maksymalnie 3 dni. Niemieckiemu policjantowi generalnie przysługuje jeden rodzaj munduru – mundur służbowy do pracy. Umundurowanie galowe nie istnieje, gdyż policja niemiecka nie ma ceremoniału.
Słowacja
Słowaccy policjanci w pierwszym roku służby otrzymują bezpłatnie mundur o wartości około 1000 euro. Co roku mają możliwość dokupienia poszczególnych części munduru do wysokości 40 proc. ceny munduru (ok. 400 euro). Jeśli konieczny jest zakup za większą kwotę, różnicę dopłacają z własnych środków.
Policjanci niemundurowi po rozpoczęciu pracy w policji otrzymują w pierwszym roku służby ekwiwalent pieniężny odpowiadający wartości munduru w wysokości około 1000 euro oraz co roku 40 proc. ceny munduru (ok. 400 euro) na zakup ubrań cywilnych.
Policjant na służbie może nosić tylko określone i zatwierdzone części munduru. Dlatego niedozwolony jest zakup części umundurowania w miejscach innych niż magazyny policyjne, a także używanie zakupionego tam umundurowania. Słowacka policja używa trzech podstawowych rodzajów mundurów (roboczy, garniturowy i galowy). Umundurowany policjant otrzymuje określony rodzaj munduru, w zależności od przyporządkowania do poszczególnych służb. Oprócz wymienionych rodzajów mundurów istnieją specjalne części umundurowania dla wyspecjalizowanych służb (np. policja drogowa, policja konna itp.). Mundur galowy otrzymują tylko najwyżsi funkcjonariusze policji (ok. 120 policjantów).
Luksemburg
Pierwszy mundur – za darmo. Ekwiwalent – około 500 euro rocznie. Elementy umundurowania można kupować poza policją. Są trzy rodzaje mundurów: służbowy (codzienny), ćwiczebny i galowy.
Republika Czeska
W chwili wstąpienia do policji na specjalnym koncie funkcjonariusza pojawia się około 640 euro. Później mundurówka wynosi około 290 euro rocznie. Jeśli policjant nie wyda tych pieniędzy na elementy umundurowania, potrąca mu się część ekwiwalentu (20 proc. dla mundurowych, 90 proc. dla tych, którzy mundurów nie noszą, np. detektywów). Buty, skarpetki, paski nie są refundowane i policjant może je kupić we własnym zakresie. Są dwa rodzaje mundurów: podstawowy i jego wersja ceremonialna oraz ćwiczebny.
Portugalia
Pierwszy mundur policjant dostaje za darmo. Mundurówka wynosi około 6 euro miesięcznie i jest dodawana do pensji. Nie ma zakazu kupowania elementów umundurowania poza policją. Portugalska policja ma kilka rodzajów uniformów i właśnie trwają prace nad ich zreformowaniem.
Finlandia
Pierwszy mundur jest darmowy, po promocji można kupić dodatkowe elementy za 40 proc. wartości. Nie ma dodatku mundurowego, ponieważ policjanci dostają elementy umundurowania. Nie można ich kupić poza policją. Prywatne mogą być tylko buty. Każdy policjant ma trzy rodzaje umundurowania: służbowe, ćwiczebne i wyjściowe.
na podstawie informacji od oficerów łącznikowych i z pism policyjnych państw członków Europolu TN, IF
